De verhalen over 'den grooten oorlog' die ik de voorbije vijf decennia hoorde, zijn ontelbaar. En dan denk je wel eens in een onbewaakt moment dat je er toch wel wat van af weet ...
Tot ik mij realiseer dat de omvang van die geschiedenis niet te vatten is.
Van Willem Vermandere verwacht ik zo stilaan dat hij nog moeilijk met een nieuw lied, een nieuwe invalshoek kan afkomen. Dat blijkt een onzalig idee, er bieden zich wel degelijk nog nieuwe, niet vertelde verhalen aan bij deze bard.
Een nieuw lied (over enkele maanden is er een nieuwe CD) gaat over de moslims die meevochten in WO I. Moslims die mee streden om 'onze waarden' te verdedigen ... en waarvan velen onder hen ook sneuvelden.
Verschillende van die gestorven Arabische jongens liggen begraven op het kerkhof in Westvleteren. Een kerkhof uit een eeuwenoude maar vrijwel verdwenen Vlaamse traditie: netjes rond de kerk. Het is een wat rommelige, behoorlijk dichtbebouwde begraafplaats, er liggen dan ook vele generaties, enkele familienamen komen doorheen de verschillende eeuwen of decennia steeds terug.
Ergens in het midden een netjes omhaagd perceel, voor de gesneuvelde militairen in dienst van het Franse leger. Meestal eenvoudige witte kruisen, dat blijken allemaal Franse jongens te zijn. (Zouden die nu echt allemaal katholiek geweest zijn?) Daartussen verschillende stenen met Arabische lettertekens; de namen van de gesneuvelde Moslims. Hun naam staat daaronder netjes in 'onze' letters vermeld.
Ik lees "Bouckref Ben Amara 1-12-1914 Mort pour la France. Die jongen is reeds bij het begin van de oorlog gestorven, 'pour la France'. Wat heeft dit voor zijn familie betekend? Wat heeft dit met zijn collega-moslims gedaan? En hoe geef je daar dan zin en betekenis aan?
De Franse graven vermelden noch de geboortedatum, noch de leeftijd. Hoe oud zouden deze jongens geweest zijn? Als ze even oud waren als hun Duitse collega's die in Vladslo begraven liggen, waren ze gemiddeld tussen 17 en 25 jaar?! Jonger dan mijn eigen kinderen nu ... Dat is de tweede generatie die hier, in dit deel van West Europa, geen oorlog meegemaakt heeft en ondertussen de derde generatie op de wereld zet. De generatie van mijn grootouders heeft er twee meegemaakt.
Of hoe de eerste wereldoorlog mij niet loslaat ...
Geen opmerkingen:
Een reactie posten
Feedback is welkom ... waarvoor dank.