Villa Hurlebise (I)

Een van de mooiste, nog zichtbare sporen van het decor uit onze jeugd is de Villa Hurlebise. We woonden er vlak tegenover én de villa staat er nog. Meer nog, het gebouw is beschermd, de Stad Nieuwpoort heeft het aangekocht en wilt er, na restauratie, de dienst voor toerisme in vestigen.  Als voormalige Nieuwpoortenaar ben ik daar een beetje fier op, een pluim voor de schepen van cultuur, Geert Vandenbroucke. 

(Foto Stad Nieuwpoort)

De huidige villa werd in 1926 gebouwd, op de ruïnes van een vooroorlogse woning. "Nieuport-Bain" was tijdens een interbellum een (vakantie-)plek voor een aristocratisch, elitair publiek. Onvoorstelbaar dat die villa (en het huis van mijn grootouders) toen een onbelemmerd zicht op zee en duinen bood. 

De bouwstijl is een mengeling van Art Nouveau en Art Deco. De gekrulde hoek verwijst naar de boegspriet van een scheepsboeg, inclusief de naam "Hurlebise". De naam "Hurlebise" is een samenvoeging van "hurler"  (brullen, huilen) en "bise" (noordoostenwind).

"D'Urlebise" intrigeerde mij als kleine jongen heel erg. In die jaren werd het huis, in de vakanties of de weekends bewoond door de familie Marcy. De familie 'Marcy' was eigenaar van de toen erg bekende drukkerij 'Marci'.  Affiches Marci waren in de twee (!) vorige eeuwen een begrip. (Kijk maar eens op www.affichesmarci.com.) De villa had ook een conciërge-echtpaar: Leon en Henriette Vanassche-Beele. 

Het intrigerende van de villa bestond uit verschillende elementen. 
1. Van de grandeur en het elitaire uit het interbellum schoot naar de tweede wereldoorlog niet veel over. Dat een welstellend, belangrijk Brussels drukkersgeslacht die villa als buitenverblijf had, was - in onze ogen - wel bijzonder. In de jaren zestig verschenen op vele plaatsen 20 m²-affiches en in mijn - onbetrouwbaar - geheugen, waren die allemaal bij Marci gedrukt. 
2. De familie Marcy had voor het onderhoud van de woning een conciërge-echtpaar in dienst. Dat was bijzonder, mijn leefwereld bestond uit kinderen van, meestel kleine, middenstanders, arbeid(st)ers en bedienden én kinderen van militairen.
3. De conciërge-woning had een eigen (dienst-)ingang. We liepen wel eens binnen bij de buren Henriette en Leon, verder dan dat kleine woning-gedeelte zijn we nooit geweest. Het mysterieuze van de villa Hurlebise werd er alleen maar groter op.

Een tiental (?) jaren terug merkten we dat de villa leeg stond en langzaam maar zeker verkommerde, een pijnlijke en trieste aanblik. Tot op een goede dag de in Vlaanderen bekende verkoop-affiche verscheen. Een dankbaar prooi voor bouwpromotoren en beleggers, vreesden wij.

Toen was er de zomer van 2012. Over de hele Belgische kust liep Beaufort 04, een kunstmanifestatie waarbij kunstenaars op locatie aan de slag gaan. Stad Nieuwpoort had zich ondertussen over 'Villa Hurlebise' ontfermd en ter beschikking gesteld voor dit artistieke initiatief. De kunstenaar Nedko Solakov ging er aan de slag en 'brengt tussen het verlaten en vergeten gebouw kleine tekeningen en ironische kritieken aan'. 

Laten we maar eerlijk bekennen dat de zin en de betekenis van die 'kunstwerken' aan ons voorbijgingen. 'Ons' waren mijn twee broers, mijn zus, ikzelf en onze partners. Grappig was wel dat we met de vier Morreeltjes, los van elkaar, snel de Villa Hurlebise hadden bezocht. Voor elk van ons was het een overweldigende ervaring. De villa was binnenin veel groter dan we ooit vermoed hadden. Drie maal een volwaardige woongedeelte met woonkamer, slaapkamers en minstens 1 badkamer. Plus de conciërge-woning. 

Vanuit een indrukwekkende traphal kom je op de eerste verdieping in een majestueuze ontvangstruimte. Vanuit de erker had je tot +/- 1955 (mijn geboortejaar!) een vrij zicht op de zee en de duinen.

De inrichting is, of liever, was ooit onvoorstelbaar mooi: Art-Deco met Art Nouveau-toetsen. Van een overweldigende schoonheid én een eindeloze tristesse, de jarenlange leegstand heeft diepe sporen nagelaten ... Wij werden er heel stil van. Lut had er best, in aangepaste kledij, even willen rondschrijden.

De term 'Gesammtkunst', een theoretisch begrip uit de lessen esthetica, werd ineens heel concreet en voelbaar. Dat dit gebouw met het oorspronkelijke interieur gerestaureerd wordt is een opsteker. En wij hopen stilletjes dat dit initiatief de komende jaren niet 'terug-bezuinigd' wordt. Of die term bestaat of goed Nederlands is, weet ik overigens niet, dat dit onze hoop is, mag wel duidelijk wezen. Beste schepen van cultuur maak er a.u.b. werk van. Wij zullen u voor eeuwig en drie dagen van harte dankbaar om zijn.