Poëzie in de stad

Poëzie in de stad ... Antwerpen. Je vindt het op vele plaatsen. Wellicht het meest in het oog springend is het werk van de verschillende stadsdichters. Een van mijn favoriete gedichten staat bijvoorbeeld op de zijgevel van  Het Paleis op het Theaterplein (de Vogelenmarkt ... ): 

Soms vind je het werk van de stadsdichter op een onverwachte plek. Bij de ingang van het containerpark (voor de Nederlanders de milieustraat) in Berchem.

Dingen

Hier danken wij de dingen 
af die ons jaren hebben omringd.

Hier scheiden wij de dingen 
van de jaren toen we dachten 

dat ze onscheidbaar waren.
Hier wachten nu de dingen

in steenslag van herinneringen, 
op nieuwe jaren, ontbonden 

maar geduldig als alleen de dingen 
konden in de jaren onder ons.

Bernard Dewulf

Meer info op http://www.antwerpenboekenstad.be/stadsdichters/7/bernard-dewulf/gedichten/105/10-i-dingen 

Het meest verrassende stukje poëzie vond ik onverwacht op een stoeptegel, op enkele stappen van het station in Berchem. Meer bepaald op een wat verstopt bruggetje tussen het station en het grote postgebouw dat nu tegen de vlakte gaat. Intrigerend. Thuisgekomen de tekst gegoogled en ontdekt dat het een fragment is uit een heavy metal nummer. Hoe groot is het verdriet dat iemand dit aan aan stoeptegel toevertrouwt?

https://www.youtube.com/watch?v=hvOM95PENcM

12 uur, een wereld van verschil

Wij wonen in een rijtjeshuis in de Karel Coggestraat in Berchem. Aan de overkant van de straat een grote lap grond waarop vroeger de Belgacom-gebouwen stonden. (Voor de oude Belgen: uit de tijd van het zgn. Baudrain-schandaal in de jaren 70.) Die gebouwen hebben plaats geruimd voor vier nieuwe complexen met nog flink wat bomen met daartussen een slordige open ruimte die op werkdagen als een informele parking fungeert.

Tot vanochtend. 

Om 6 uur wakker geworden van een boomvretend monstertje dat met fikse tred de rij grote (15 tot 20 meter) kastanjelaars neerlegt.

Om 7 uur liggen de eerste gesneuvelde bomen klaar om afgevoerd te worden. De bomen stonden op een gesloten rij, de eerst twee of drie zijn reeds verdwenen ...

Om 18 uur kom ik thuis van mijn werk. De klus is geklaard. de bomen verdwenen. Enkel de mooie rij platanen die het perceel afbakenen bijven staan. De platanen die enkel weken terug drastisch gesnoeid werden. Zeven jaar lang keken we uit op een groene wal. Het voelt heel kaal en onwennig aan.

12 uur later, een wereld van verschil.

POP-UP

Wat moet ik met het fenomeen pop-upshop of pop-uprestaurant? Dat er even leven komt in leegstaande winkelpanden is dikwijls een, weliswaar tijdelijke, winst. Het gebeurt ook wel eens in de Driekoningenstraat / Statiestraat in Berchem. En uiteraard op verschillende plaatsen in onze stad. Minder leuk is dat die even snel verdwijnen. 

Op een pop-uprestaurant zit ik niet meteen te wachten. Antwerpen heeft een schitterend aanbod en dat in alle prijs- en kwaliteitsklasses. Een van onze favoriete adressen is Si l'eau aan de Napoleonkaai  met een schitterend zicht op de de jachthaven in het Willemdok en vlakbij het MAS. Op zomerse dagen is het buiten op het terras heerlijk toeven. Na maanden dieet van Lut, hebben we er onlangs nog eens intens genoten van een uitgebreid ontbijt. En dat we daar zomaar even naar toe kunnen fietsen. Meer moet dat niet zijn om gelukkig te zijn.

Daarna even rondgeslenterd in de onmiddellijke buurt van het MAS. In het Napoleondok dobbert er naast het MAS een ponton met een oude havenkraan, een stukje industriële archeologie. Op het ponton, naast, onder en in de kraan heeft zich een onbenoembaar zootje verzameld; honderden planten in potjes en potten, vogelkastjes, volières, serre-achtige constructies, 7de handsspullen die je vermoedelijk zelfs niet op een rommelmarkt kwijt raakt. Veel spullen die je in een andere context met armoede associeert.

Tussen alle spullen door is er een pop-upcafé. De zitjes, eigenlijk alles wat daar kan voor dienen, staan tussen alles door in kleine groepjes opgesteld. De koffie is er heerlijk, de prijzen best democratisch en de bediening no nonsens. 

De hele constructie is een initiatief van TimeCircus, een kunstenaarscollectief dat op onverwachte plaatsen intrigerende projecten opzet. 

Intrigerend omdat het samengesteld wordt met waardeloos materiaal of spullen waar de armsten op aangewezen zijn om te overleven. En wanneer wordt of is zoiets dan kunst? Lut en ik kwamen er niet meteen uit. Lut was erg onder de indruk van dat armoede-gehalte. Ik was gegrepen door de nieuwe zin of betekenisgeving die ontstaat door al die losse, bijna zinloze elementen samen te brengen op een nieuwe plaats en binnen een onverwachte context. Pop-up, in de oorspronkelijke betekenis van het woord?

Hoe dan ook, deze heerlijke constructie verdwijnt begin september. In de tussentijd ga ik er mij beslist enkele malen nestelen met een goed boek of een fijn gezelschap. Elke geïnteresseerde lezer van deze blog is hierbij uitgenodigd om mij even te vervoegen, ik bied je alvast een drankje naar keuze aan. 

Wanneer spreken we iets af? Graag tot binnenkort.

Waarom doet die meneer die foto's?

Gisteren mocht ik een fotoreportage maken op basisschool De Toermalijn in Halsteren (Bergen op Zoom). Dat mag ik wel eens meer doen en ik geniet daar intens van. 

Zo ga ik o.m. aan de slag in de klas van juf Hennie, kleuters van 4 tot 6 jaar. Ik focus op enkele spelende kinderen en hoor achter mijn rug twee jongetjes in gesprek. 

'Waarom doet die meneer dat, die foto's?'

 'Omdat die daar zin in heb.'

'Omdat die daar zin in heb.'

Meer is dat niet en meer moet dat niet zijn.

Voor een keer ontbreekt hier een foto. Ik maak een reeks foto's voor intern gebruik en uit respect voor de privacy van de kinderen publiceer ik uiteraard niets op dit internet.

En zoals mij meermaals overvalt, ben ik onder de indruk van de inzet, de bezieling en de vakbekwaamheid van juf Hennie. Net zoals die van vele van haar collega's die ik gisterenmiddag mocht ontmoeten.

Waarvoor een hele dikke merci.

Stappen voor overkappen

Stappen voor overkappen, hebben we gisteren (4 mei) gedaan, samen met enkele duizenden anderen. We waren er, volgens de organisatoren met 15.000. 

Inzet: het overkappen van de Antwerpse ring. Voor alle duidelijkheid niet het overkappen van het BAM-tracé, maar de keuze van Ringland, Ademloos en Stratengeneraal voor de 'bretellen'. Geen mega-verkeerswisselaars, verkeer van de stad weghouden én het doorgaand verkeer gescheiden houden van het lokaal verkeer.

Eén groot feest voor baby's, peuters en kleuters, jongeren, jonge ouders, in veel gevallen met oma en opa, kortom zowat alles tussen zeven dagen en ruim zeventig jaren. De kop van Park Spoor Noord helemaal vol. Wat een hoopvolle gebeurtenis. Voor de ouderen onder jullie; het kwam behoorlijk in de buurt van de anti-rakettenbetogingen van de jaren tachtig maar dan iets feestelijkers.

Dat feestelijke kende een fantastische bekroning met het optreden van de Broken Circle Breakdown-band. Johan Heldenbergh & Veerle Baetens en vijf topmuzikanten. Een muzikaal uurtje om alle batterijen op te laden.

En op 25 mei a.s. te stemmen op een partij die dit initiatief 100 % ondersteunt, verstandig kiezen dus. Waarom dit verstandig is? Dat vind je uitgebreid in andere media. Of op www.ringland.be 

Betonnen platen.

Betonnen platen om uw tuin, uw domein af te bakenen of uw privacy te beschermen. In mijn beleving een typisch verschijnsel van de jaren zestig. Ik vond als kind intrigerend hoe die betonnen platen rondom tuinen en huizen opdoken. Vele jaren later ontdekte ik dat ik die 'blik' a.h.w. deelde met Roger Raveel. De betonnen platen duiken in verschillende van zijn werken op. Een willekeurig voorbeeld, geplukt van het internet.

Her en der vind je ze nog. Bijvoorbeeld op het einde van het fietspad dat doorheen Het Rivierenhof in Deurne richting het Wijnegem Shoppingcentrum loopt. 

Betonnen platen verouderen in de loop van enkele decennia. De platen of de palen verzakken of verzwakken wat, het beton brokkelt beetje bij beetje af. Hier en daar groeit er een mooi stukje mos.

In de loop van de jaren zeventig, opnieuw volgens mijn feilbaar geheugen, doken dan de coniferen op. Die namen de rol van de betonnen platen over. Ontelbare huizen en tuinen verdwenen achter een nog hogere groeiende, groene muur. Net voor de betonnen muur van hierboven staat er langs hetzelfde fietspad een even representatief voorbeeld van de coniferen-cultuur.

Mijn verbazing was dan ook groot wanneer ik enkele dagen geleden, in dat zelfde Rivierenhof, een heel recente constructie met betonnen platen ontdek. En wel op de plaats van het verdwenen stadion van Tubantia Borgerhout.

Ik word er een beetje triest van. Niet om het verdwenen stadion, zo groot is mijn voetballiefde niet. Twintig, dertig jaar lang ben ik honderden keren, alleen, met mijn gezin of met een van de kinderen voorbij het stadion van 'den Tub' gewandeld of gefietst. Een stuk van het decor waar mijn kinderen opgroeiden is verdwenen.

Waarom werd er hier niet gekozen voor een groene oplossing? Het Rivierenhof zelf is en blijft een prachtig park, met het mooiste openluchttheater van ons land. De plomp verloren neergepote betonnen platen doen het park geen eer aan. Dit kon beter ...

Straatmuzikanten (II)

Onze mooiste ervaring met straatmuzikanten was in 2011 in de Zweedse stad Malmö. In een van de winkelstraten troffen we er een aardige 'Marlene Dietrich'. Ze zong live en deed dat op een bijzonder geloofwaardige wijze. Er was een bijzondere chemie met de omstaanders. 

Toen we er, een uur later of zoiets, voor een tweede maal passeerden, bleven we opnieuw geboeid kijken en luisteren. Een zwerver, een 'verloren ziel' maakte zich los en danste op een ongelooflijke elegante, vrije wijze, helemaal in eenheid met het lied van de zangeres. Ik smelt weg en ben diep ontroert hoe een man, die om een of andere reden rondzwerft of aanspoelt in een grote stad, zoveel schoonheid en elegantie uitstraalt. Ongelooflijk mooi sporen van een (verloren ?!) verleden. 

Daarna gaat de man terug op 'zijn' bank zitten , om een slok te nemen van een fles whisky. 

Enkele ogenblikken later stapt er een huwelijkspaartje voorbij. 'Marlene Dietrich' had net La vie en rose ingezet. Man en vrouw houden hun pas in en luisteren ongedwongen ... zowat alle omstaanders genieten mee. Ik ben (weer) diep ontroert. Zoveel en zo'n intens geluk met zoveel, volslagen onbekende, mensen mogen delen. Ik hou er de mooiste reportage van straatfotografie aan over die ik ooit mocht maken.

Een klein detail: het bruidsboeket. Pas een halfjaar later kwam het in mij op om Lut te vragen met mij te trouwen. Ik wist meteen welk type bruidsboeket ik haar wou schenken, wat bijna een jaar later ook gebeurde.

Straatmuzikanten (I)

Buskers, een mooie verzamelnaam voor 'straatmuzikanten'. Tenminste voor die muzikanten die, zij het soms met beperkte mogelijkheden, er iets moois van willen maken. Je vindt ze in zowat alle steden. En ik hou er heel erg van. 

Je moet het hier wel zonder klank stellen terwijl ze erg leuk klonken.

Drie voorbeelden, op dezelfde zaterdagmiddag gefotografeerd, de eerste twee in de Antwerpse Hoogstraat, de derde op de Meir. 

Wanneer ik de derde foto op de computer bewerk, merk ik dat ik iets vastgelegd heb, wat ik tot nu toe nooit durfde: het fenomeen van de 'gelaten man'. De mannen van middelbare leeftijd die  geduldig en berustend hun lot ondergaan; wachten op hun winkelende vrouw. Op zaterdag middag vind je ze, als je er eenmaal op let, bij bosjes terug in elke winkelcentrum of shoppingcentrum. Ik heb ze tot op heden nooit durven fotograferen. De man rechts, op de rand van de foto, is een mooi, ongewild, voorbeeld. 

En je kan mij, een keer of twee per jaar, in een gelijkaardige situatie aantreffen. 

De 'Casino' van Nieuwpoort-Bad.

In het boek ARNO LIFE TO THE BEAT van Danny Willems staat deze foto van 'le beau Arno' en zijn broer Peter.

De foto dateert van 1975 en is genomen voor 'de Casino' van Nieuwpoort-Bad, de periode van Tjens Couter. Arno vormde samen met Paul De Couter een groepje die later zou uitgroeien tot TC-Matic. Ik was toen 18 en hoorde via vrienden en kennissen over dat heftig groepje. Maar omdat ik daar noch de centen, noch het lef of thuis daar de toestemming voor had ... heb ik ze nooit gezien. Arno & Co vormden, sinds de LP Plat du Jour wel een deel van de soundtrack van mijn jeugd. De LP heb ik nooit gehad, we luisterden op woensdagmiddagwel met rode oortjes naar Radio 2.

Wanneer mij toen iemand gezegd had dat Arno in mijn 16-jarig zoon een grote fan zou vinden die alles verzamelde dat hij maar kon vinden, zou ik die vermoedelijke gek verklaard hebben. Strafste van het verhaal: ik heb pas een optreden van Arno bijgewoond toen ik van Stefan voor mijn verjaardag kaarten kreeg. We zijn ondertussen 13 jaar later en ik geniet er nog van.

De 'Casino van Nieuwpoort-Bad". In het keurig Nederlands is dat uiteraard 'het' casino, in Het Nieuwpoorts 'de' casino. Dit gebouw uit het begin van de 20ste eeuw (?), vormde samen met The White Residence twee gezichtsbepalende gebouwen. 

The White Residence staat uiterst links, de Casino stond op de plaats van het hoogste flatgebouw, midden op de foto. Die is genomen op een grijze zondag en past, in mijn beleving, bij de troosteloze uniforme bouwstijl van 90 % van de Nieuwpoortse dijk.

De volgende foto is +/- genomen op de plaats waar Arno's fotograaf moet gestaan hebben. Het enige spoor naar het oorspronkelijke gebouw is Brasserie Casino. En dat kan ik je aanbevelen, je kunt er voor een mooie prijs-kwaliteitverhouding eten. Dat weten ondertussen wel meer mensen, zonder reservatie lukt dat niet altijd. En op dinsdag zijn ze dicht. De redenen waarom we de laatste twee keren dat we in Nieuwpoort waren, niet op onze vaste stek terecht konden.

The Jane

The Jane. Het nieuwe restaurant, pardon het nieuwe 'project' van meesterkok Sergio Herman en zijn sous-chef Nick Bril. Alleen wie zich de voorbije weken afsloot voor pers en media, of heel selectief omgaat met wat die voorschotelen, weet niet waar het over gaat.

Eerst was er het initiatief om de voormalige site van het Antwerps Militair hospitaal om te bouwen tot een nieuwe woonwijk. Deze site, omgedoopt tot "Het Groen Kwartier" is een bijna 8 hectaren groot perceel gelegen tussen de Lamorinièrestraat en de Lange Leemstraat, uiteraard in Antwerpen, zo halverwege Antwerpen Centraal en Berchem station.

Wij ervaren het als een schitterend initiatief om in de stad een volwaardige woonwijk te ontwikkelen: bewoning, groen, scholen, parking, bereikbaarheid, openbaar vervoer, alles op een haalbare wijze geïntegreerd. 
Zie bijv. op http://www.agstadsplanning.be/ag_detail_project.php?prog=6&proj=36 

Twee jaar terug hebben we deze wijk in opbouw uitgebreid bezocht n.a.v. de Open werven-dag. Inclusief een Bolleke op kosten van de projectontwikkelaar.

Bestaande complexen, worden maximaal gerespecteerd en omgebouwd tot woningen en appartementen. In de open ruimte komen er nieuwe, hedendaagse woningen. Met daartussen veel groene, open ruimte. Parkeren doe je er ondergronds.

Ware het niet dat we vijf jaar eerder gekozen hadden voor de woning waar wij nu in wonen, we zouden het ernstig overwogen hebben of we daar een passend stekje konden vinden. Voor de volledigheid van het verhaal: we zijn nog steeds erg gelukkig met ons huis.

Eén gebouw intrigeerde ons bijzonder; de centraal geleden kapel. Een mooi, groot uitgevallen gebouw, qua architectuur eerder een kapel dan een kerk. Op de Open werven-dag fungeerde het als ontvangstruimte.

In onze verbeelding werd dit gebouw een centrale ontmoetingsruimte voor Het Groen Kwartier en de omliggende buren. Een andere versie van de Roma op de Turnhoutsebaan in Borgerhout als het ware. Van de ploeg vrijwilligers van de Roma viel beslist te leren hoe je zo iets aanpakt en vooral levend houdt.

Dat waren onze dromen ... Tot we enkele maanden geleden ontdekten dat het 'The Jane' werd. Dat zou een pareltje worden, klasse die op de hele buurt zou afstralen. En wellicht voltrekt zich dat straks ook zo.

Ik gun, wie daar de portemonnee voor heeft, best zo'n (potentieel) twee- of driesterren restaurant. Alleen, meen ik dat het een gemiste kans is om een brede ontmoetingsplek te creëren. Qua gebouw noch qua ligging valt die kapel niet echt te vergelijken met de Roma. De Roma toont sinds meer dan tien jaar dat het kan: een ontmoetingsplek voor verschillende bevolkingslagen, voor mensen met uiteenlopende smaken. En gedragen door honderden vrijwilligers uit de buurt. Voor mij een van de meest hoopvolle gebeurtenissen in onze stad. Na elk concert, na elk optreden gaan we met blij hart naar huis.

Daar droomden wij dus van, toen we twee jaar geleden die kapel in Het Groen Kwartier ontdekten. Het idee dat we nu in The Jane voor pak weg € 100,- pp reeds een menu met aangepaste wijnen kunnen degusteren, stemt ons voorlopig niet vrolijk. Toch smakelijk eten gewenst voor wie het kan, echt waar. 

PS Je begrijpt dat actuele foto's voorlopig ontbreken.

Lijstje niet gerealiseerde voornemens.

Mijn lijstje met niet gerealiseerde voornemens is vermoedelijk niet langer dan dat van iemand anders. Vermoed ik. Bij mij staan er wel een paar hardnekkige. Een van de oudste plannen of intenties is het fotograferen van het opschrift op een brug in Tilburg. Al jaren lang rijd ik enkele malen per jaar via Breda naar Tilburg. Die brug staat ter hoogte van afslag 11, Goirle / Tilburg.

Gisteren heb ik er dan maar eens werk van gemaakt. Voor mij een intrigerende boodschap. Die er al langer staat dan ik Lut, mijn vrouw nu, ken ... 

En misschien zijn er momenten dat dit het enige is wat we kunnen, gewoon liefhebben. Het enige dat er toe doet?! Al heb ik dan soms evenveel excuses om eerst iets anders te doen, als ik verontschuldigingen had om het fotograferen van deze uitspraak weer eens voor mij uit te schuiven. Maar gisteren heb ik vastgelegd. 

Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is ...

De tijd dat ik geloofde dat het liedje Laat ons een bloem en wat gras dat nog groen is van Louis Neefs (1970), mee het verschil kon maken, ligt al lang (> 40 jaar !?) achter mij. Terwijl het zich diep in mijn genen genesteld heeft. Bijvoorbeeld wanneer er na de zomer van 2012 de volkstuintjes, op de hoek van de Frans Beckersstraat en de Filip Williotstraat in Berchem, compleet verdwijnen. 

Situatie december 2012, na de opruiming van de vollkstuintjes.

Op de luchtfoto's van de kaarten op mijn iPad kun je de tuintjes nog zien. Google Earth is  up to date, de nieuwe constructies-in-aanbouw staan er netjes op: seniorenflats en serviceflats. Als buurtbewoners worden we door de stad Antwerpen keurig geïnformeerd over de verschillende bouwfases. Als plus-vijftigers ontvangen we nodige info om er te gaan wonen. In het kader van de week van de (senioren-)zorg worden we uitgenodigd om een kijkje te gaan nemen ...

Vandaag is immers het eerste woonblok, op de afwerking na, klaar. De bouw van de volgende fase kondigt zich aan. Kan er mij overigens iemand vertellen wat Immotional Moments zijn? En hoe je die creëert?

Situatie op 16 maart 2014. 

Vorige week waren we dan ook bijzonder aangenaam verrast om te merken dat er ergens anders in de buurt nieuwe volkstuintjes opduiken: op de hoek van de Grote Steenweg en de Belpairestraat. 

Ik mis mijn dochter Katelijne en mijn schoonzoon Michiel die even in Uruguay verblijven. De plek is vlak voor het kantoor waar Michiel werkt en slechts enkele honderden meters van hun huis. Even later loopt er een blond meisje rond, we schatten haar op drie jaar. En we missen Oona ... Dit initiatief is hen op het lijf geschreven. De opening is voor volgende week. 

Hier wordt er gewerkt aan 'Emotional monuments'.

Wanneer ik deze ochtend naar de bakker om pistolets loop (noodzakelijk ingrediënt voor een geslaagde zondag), merk ik, vlak naast het perceel met de verdwenen volkstuintjes, het AIRbezen-initiatief. 
Gisteren hebben mensen, op duizend verschillende plaatsen in Antwerpen, een aardbeiplantje geplaatst. Bedoeling is om via een studie van de blaadjes, de concentratie van fijn stof in de lucht, te onderzoeken. 

Ik begrijp best de motieven van de Stad om het bouwen van seniorenflats te stimuleren.  Nu, door een andere instantie, laten onderzoeken wat de gevolgen zijn van dat fijne stof in stad, wringt een beetje. Zeker wanneer er vlak daarnaast minstens 1 hectare groen verdwenen is. En onderweg naar de bakker kunnen mijn kleinkinderen zich niet meer verwonderen over de kippen die er rond liepen.

Straks woont er dan weer een van mijn kleinkinderen op enkele stappen van de nieuwe volkstuintjes. In mijn verbeelding ligt er minstens een perceeltje klaar voor Katelijne en Michiel.

Mensen die er toe deden (I)

1. Tussen 1994 en 1999 liep op Radio 1, meer bepaald op zondagochtend tussen 9 en 10 uur het programma Vriend & Vijand. Paul Jacobs interviewde er mensen 'over mensen van invloed in hun leven'. Al meer dan vijftien jaar neem ik mij voor iets neer te schrijven over die mensen van invloed in mijn leven. 

2. Eén van die vele mensen is 'meneer Siffer'. Hij was leraar Engels en biologie aan het Sint Bernarduscollege van Nieuwpoort. 

3. Rudolf Siffer werkt sinds 2004 aan een lezenswaardige blog, scherp en eigenzinnig, zowel qua inhoud als vormgeving. Erg jammer dat zijn gezondheid hem nu in de steek lijkt te laten. 'Meneer Siffer' is een van mijn inspiratiebronnen voor deze blog: www.rudolfsiffer.be. Meer bepaald de rubriek rudische spelen. 

Drie redenen om het over 'meneer Siffer' te hebben. In het tweede jaar van de humaniora (1968 -1969), toen nog de vijfdes genoemd, zaten wij met 32 in zijn lessen. Van de lessen biologie herinner ik me weinig, behalve een anekdote. Hij had het over de voortplanting bij de konijnen. Net toen meneer Siffer het konijnenhoofdstuk afsloot, vroeg een van de jongens hoe dat dan bij de mensen verloopt. Het was de enige keer dat we hem zonder woorden zagen vallen, er volgde enkel een gestamel dat dit voor een volgende keer was, of stof voor het volgende schooljaar.


De lessen Engels hebben diepe sporen nagelaten. Lang voor de huidige hype rondom de eerste wereldoorlog, leerden wij het gedicht In Flanders Field van John Mc Crae van buiten. Flarden van het gedicht zitten nog steeds in mijn geheugen. Dat was niet niets voor een eerste jaar Engelse taal. 

Even later had hij het over The Massacre of Mỹ Lai, met artikels en vooral foto's uit Time Magazine. Het bloedbad van Mỹ Lai was een slachting die op 16 maart 1968 werd aangericht door Amerikaanse soldaten tegen burgers, vooral vrouwen en kinderen, uit het Vietnamese plaatsje Mỹ Lai. Nadat de Amerikaanse regering dit 'incident' aanvankelijk stil wou houden, bracht de Amerikaanse pers enkele maanden later de ware toedracht aan het licht. Meneer Siffer geloofde dat de informatie van deze pers (en onze verontwaardiging?!) de Vietnamese oorlog tot een einde kon brengen. Het zou nog tot in 1975 duren. Dat de pers een wezenlijk rol gespeeld heeft in de beëindiging van de Vietnamese oorlog, staat vast. Historisch gezien was dit de eerste en meteen ook de laatste keer.

(Het is louter toeval dat ik dit deze zondagochtend schrijf ... maar wel op 16 maart, exact 46 jaar na deze gruwel.)

Om maar te vertellen dat meneer Siffer een wezenlijke bijdrage geleverd heeft aan wie ik nu ben. Wellicht ben ik niet de enige ... en even waarschijnlijk waren er ook jongens bij wie dit niet doordrong. Hij wist velen te inspireren om de Engelse taal te leren. Maar meer nog heeft hij een ons een flink stuk maatschappelijke vorming meegegeven. Waarbij ik me afvraag of ze die term toen nog niet moesten uitvinden?! Meneer Siffer had hierbij overigens een maatje: meneer Hillewaere, de leraar Frans. Niet alleen (en tot op heden) twee vrienden maar twee leerkrachten die een uniek combinatie brachten van taalonderwijs, cultuur en maatschappelijke gevoeligheid. Over meneer Hillewaere schrijf ik een volgende keer.

De minutieuze wijze waar Rudolf Siffer, weliswaar op geheel eigenzinnige en onnavolgbare wijze, zijn Nieuwpoortse berichten bijhield, helpt mij om eerder geschreven blogs te vervolledigen. (Of anderen in de toekomst aan te vullen.)

Op 11 december 2013 schreef ik over "De geboortegrond van een opa ... die verdwenen is." Die geboortegrond was exact tien jaar eerder, in het najaar van 2013 verdwenen. 

De foto van Rudolf Siffer vermeldt dat er "Au Petit Bénéfice ook al geen batjes meer zijn te doen". Voor de niet West-Vlamingen: koopjes.

Links op de eerste verdieping was de slaapkamer van onze ouders ...

Zo vind ik ook nog een foto van de ruïne (2004) van de Gemeenteschool vòòr de afbraak (2008). Wij volgden er ooit les in het linkse, meest overwoekerde gedeelte, of het rechtse gedeelte, de tweede klas ooit gefunctioneerd heeft, kan ik niet achterhalen. 

Op 4 februari j.l. vertel ik, n.a.v. de sloop van de Gemeenteschool, over het huis van meester Billiet dat in 'death row' staat, gesloopt gaat worden dus. Tien jaar terug, op 15 april 2004, schrijft R. Siffer dat het huis van meester Billiet nog stand houdt ...

Was de werfkast voor elektriciteit een voorbode van het verdwijnen van dat groene hoekje? Siffer noemde dat toen (nog) Te Vullen Gaten. De Franslaan e.a. straten waren in 2004 al ruimschoots volgebouwd.

Om te besluiten nog een anekdote die meneer Siffer typeert. Enkele jaren na mij, zat ook mijn zus bij hem in de les. Zoals eerder aangegeven had en heeft hij een scherpe tong en pen, gecombineerd met een grote gevoeligheid voor wat er maatschappelijk leefde of leeft. Op een onbepaalde dag haalt hij in de les uit naar de middenstanders. Mijn zus, ook niet op haar mondje gevallen, dient hem vermoedelijk even ongezouten van antwoord.
De volgende keer dat meneer Siffer langs kwam in de winkel heeft zij zich bij mijn ouders verontschuldigd voor de opmerkingen die mijn zus en bij uitbreiding onze ouders gekwetst hadden. En hij mijn vader en moeder verzekerde echt geen vijand van de kleine middenstanders te zijn.
Klasse, 100 % klasse.

En je snapt dat meneer Siffer voor mij een van die mensen is die er toe deden. Tot op vandaag.

Tjoolen door de stad (III)

Een van de Antwerpse Lievevrouwebeeldjes waar elke dag duizenden mensen aan voorbijlopen 'stond'  op de hoek van de Meir en de Lange Klarenstraat. Het werd in 2010 zorgvuldig gerestaureerd. 

Het 'stond' daar, tot enkele maanden geleden. Groot was mijn verbijstering toen ik, enkele weken terug, ontdekte dat dit beeld verdwenen is. Definitief? Om het tijdens de verbouwing van het pand te beschermen? 

Van het oorspronkelijke pand staat enkel nog de gevel recht. Nauwkeuriger geformuleerd: een gigantische stalen constructie houdt de façade recht. Het aangrenzende pand op de Meir en de buur in de Lange Klarenstraat gingen integraal tegen de vlakte.

Een grote bouwkeet onttrekt de werken aan het zicht van wie over de Mier flaneert. De slogan van het bouwbedrijf: Uit respect voor het gebouw. Ben erg benieuwd naar het resultaat ... ondertussen loop ik het risico cynisch te worden.

Tjoolen door de stad (II)

In eeuwenoude steden tref je sporen aan van een diep geworteld (en ondertussen verdampt?) volksgeloof, zo ook in Antwerpen. Vooral in de oude stad zijn er overvloedig Lievevrouwbeeldjes terug te vinden, steeds op de hoek van de straat en dit op de eerste verdieping. Op vele plaatsen worden ze gekoesterd, de meest exemplaren zijn de voorbije jaren opgepoetst of gerestaureerd. 

Of het toeval is weet ik niet, de beeldjes staan nog al eens in straatjes met namen die duidelijke katholieke wortels hebben.  

De naam 'Lang Klarenstraat' dateert vermoedelijk uit het begin van de 16e eeuw. Een groot stuk van deze straat behoorde tot het klooster van de Arme Klaren, een Franciscanerorde.

Symbolisch detail: onder het beeldje was steevast straatverlichting bevestigd. Soms is die er nog, andere keren zie je enkel nog wart sporen van de verankering.

De beeldjes getuigen uitgebreid van de katholieke Maria-theologie. Maria die ons verlost van de verzonde door de slang uit het verhaal van de zondeval te vertrappen. Maria Regina, Maria als Koningin. Maria Mediatrix, Maria als middelares tussen de gewone gelovige en Jezus of God.

De kathedraal van Antwerpen is toegewijd aan Onze Lieve Vrouw. En 15 augustus is voor vele sinjoren een belangrijke feestdag, op de eerste plaats voor de middenstand met de Rubensmarkt tussen de kathedraal en de markt. De link met het feest van Maria-ten-hemelopneming is, als ze er al ooit geweest is, voor de meeste Antwerpenaars verdwenen. Ik heb me ook nooit veel kunnen voorstellen bij dit gegeven. Misschien komt dit beeld nog het dichtste bij het werkelijke beeld van Maria ...

... Maria die er, onzichtbaar, gewoon is.