Poëzie in de stad ...

Omdat er mij, na op mijn grenzen gebotst te zijn, nog wat tijd wordt gegund, herneem ik mijn blog. En wel op het punt waar ik een half jaar opgehouden ben, bij poëzie in de stad. Zo 'tjool' ik nogal eens door de buurt, de stad ...

Uitbreidingstraat - Berchem.

Veel graffiti op 'ongepaste plaatsen' zijn onleesbaar voor wie er niet mee vertrouwd is. Of  vormen een kreet van ongenoegen. Er zijn ook uitzonderingen en dit vind ik een hele mooie. Werken vanuit het hart, de enige opdracht die nog op mij wacht?!

Enkel huizen verder vind ik een origineel huisnummer-plaatje. Het gedicht komt met een klap binnen.

...

Het einde kan gerust zijn,

hoeft zich niet te haasten.

Na wat google vind ik de bron van deze verzen, het is een fragment uit een bundel 'Treinpoëzie' van Marc Boog. Het huis staat op enkele minuutjes lopen van Berchem-station.

Pure (spiegelbeeld-)beeld poëzie.

Het gedicht van Jan Van Nijlen dateert uit 1934. Het was de droom van wijlen Johan Anthierens om dit een plek te geven in een station. Dat gebeurde uiteindelijke in 2011 en wel in het Centraal Station van Antwerpen. De vormgeving is van Gert Dooreman.

Bericht aan de reizigers

Bestijg de trein nooit zonder uw valies met dromen,
Dan vindt ge in elke stad behoorlijk onderkomen.

Zit rustig en geduldig naast het open raam:
Gij zijt een reiziger en niemand kent uw naam.

Zoek in ‘t verleden weer uw frisse kinderogen,
Kijk nonchalant en scherp, droomrig en opgetogen.

Al wat ge groeien ziet op ‘t zwarte voorjaarsland,
Wees overtuigd: het werd alleen voor u geplant.

Laat handelsreizigers over de filmcensuur
Hun woordje zeggen: God glimlacht en kiest zijn uur.

Groet minzaam de stationchefs achter hun groen hekken,
Want zonder hun signaal zou nooit n trein vertrekken.

En als de trein niet voort wil, zeer ten detrimente
Van uwe lust en hoop en zuurbetaalde centen,

Blijf kalm en open uw valies; put uit haar voorraad
En ge ondervindt dat nooit een enkel uur te loor gaat.

En arriveert de trein in een vreemdsoortig oord,
Waarvan ge in uw bestaan de naam nooit hebt gehoord,

Dan is het doel bereikt, dan leert ge eerst wat reizen
Betekent voor de dolaards en de ware wijzen.

Wees vooral niet verbaasd dat, langs gewone bomen,
Een doodgewone trein u voert naar ‘t hart van Rome.

(Dirk Van Esbroeck bracht op de LP "Van op de hoge brug" enkele gedichten van Jan Van Nijlen. Die zou ik nog wel eens op de kop willen tikken. Dirk Van Esbroeck overleed in 2007 op 61-jarige leeftijd.)

Gisteren waren Lut en ik (met de trein) in Brugge. Dat was genieten. Op de terugweg botsten we het volgende kunstwerk. Het schoot loodrecht naar binnen.

Ik ben in het verleden verschillende keren voorbij deze steen gelopen, ook gefotografeerd trouwens. Toen 'vond' ik dat een mooie uitspraak, nu 'is' het een duidelijke opdracht.

Poëzie in de stad

Poëzie in de stad ... Antwerpen. Je vindt het op vele plaatsen. Wellicht het meest in het oog springend is het werk van de verschillende stadsdichters. Een van mijn favoriete gedichten staat bijvoorbeeld op de zijgevel van  Het Paleis op het Theaterplein (de Vogelenmarkt ... ): 

Soms vind je het werk van de stadsdichter op een onverwachte plek. Bij de ingang van het containerpark (voor de Nederlanders de milieustraat) in Berchem.

Dingen

Hier danken wij de dingen 
af die ons jaren hebben omringd.

Hier scheiden wij de dingen 
van de jaren toen we dachten 

dat ze onscheidbaar waren.
Hier wachten nu de dingen

in steenslag van herinneringen, 
op nieuwe jaren, ontbonden 

maar geduldig als alleen de dingen 
konden in de jaren onder ons.

Bernard Dewulf

Meer info op http://www.antwerpenboekenstad.be/stadsdichters/7/bernard-dewulf/gedichten/105/10-i-dingen 

Het meest verrassende stukje poëzie vond ik onverwacht op een stoeptegel, op enkele stappen van het station in Berchem. Meer bepaald op een wat verstopt bruggetje tussen het station en het grote postgebouw dat nu tegen de vlakte gaat. Intrigerend. Thuisgekomen de tekst gegoogled en ontdekt dat het een fragment is uit een heavy metal nummer. Hoe groot is het verdriet dat iemand dit aan aan stoeptegel toevertrouwt?

https://www.youtube.com/watch?v=hvOM95PENcM

12 uur, een wereld van verschil

Wij wonen in een rijtjeshuis in de Karel Coggestraat in Berchem. Aan de overkant van de straat een grote lap grond waarop vroeger de Belgacom-gebouwen stonden. (Voor de oude Belgen: uit de tijd van het zgn. Baudrain-schandaal in de jaren 70.) Die gebouwen hebben plaats geruimd voor vier nieuwe complexen met nog flink wat bomen met daartussen een slordige open ruimte die op werkdagen als een informele parking fungeert.

Tot vanochtend. 

Om 6 uur wakker geworden van een boomvretend monstertje dat met fikse tred de rij grote (15 tot 20 meter) kastanjelaars neerlegt.

Om 7 uur liggen de eerste gesneuvelde bomen klaar om afgevoerd te worden. De bomen stonden op een gesloten rij, de eerst twee of drie zijn reeds verdwenen ...

Om 18 uur kom ik thuis van mijn werk. De klus is geklaard. de bomen verdwenen. Enkel de mooie rij platanen die het perceel afbakenen bijven staan. De platanen die enkel weken terug drastisch gesnoeid werden. Zeven jaar lang keken we uit op een groene wal. Het voelt heel kaal en onwennig aan.

12 uur later, een wereld van verschil.

POP-UP

Wat moet ik met het fenomeen pop-upshop of pop-uprestaurant? Dat er even leven komt in leegstaande winkelpanden is dikwijls een, weliswaar tijdelijke, winst. Het gebeurt ook wel eens in de Driekoningenstraat / Statiestraat in Berchem. En uiteraard op verschillende plaatsen in onze stad. Minder leuk is dat die even snel verdwijnen. 

Op een pop-uprestaurant zit ik niet meteen te wachten. Antwerpen heeft een schitterend aanbod en dat in alle prijs- en kwaliteitsklasses. Een van onze favoriete adressen is Si l'eau aan de Napoleonkaai  met een schitterend zicht op de de jachthaven in het Willemdok en vlakbij het MAS. Op zomerse dagen is het buiten op het terras heerlijk toeven. Na maanden dieet van Lut, hebben we er onlangs nog eens intens genoten van een uitgebreid ontbijt. En dat we daar zomaar even naar toe kunnen fietsen. Meer moet dat niet zijn om gelukkig te zijn.

Daarna even rondgeslenterd in de onmiddellijke buurt van het MAS. In het Napoleondok dobbert er naast het MAS een ponton met een oude havenkraan, een stukje industriële archeologie. Op het ponton, naast, onder en in de kraan heeft zich een onbenoembaar zootje verzameld; honderden planten in potjes en potten, vogelkastjes, volières, serre-achtige constructies, 7de handsspullen die je vermoedelijk zelfs niet op een rommelmarkt kwijt raakt. Veel spullen die je in een andere context met armoede associeert.

Tussen alle spullen door is er een pop-upcafé. De zitjes, eigenlijk alles wat daar kan voor dienen, staan tussen alles door in kleine groepjes opgesteld. De koffie is er heerlijk, de prijzen best democratisch en de bediening no nonsens. 

De hele constructie is een initiatief van TimeCircus, een kunstenaarscollectief dat op onverwachte plaatsen intrigerende projecten opzet. 

Intrigerend omdat het samengesteld wordt met waardeloos materiaal of spullen waar de armsten op aangewezen zijn om te overleven. En wanneer wordt of is zoiets dan kunst? Lut en ik kwamen er niet meteen uit. Lut was erg onder de indruk van dat armoede-gehalte. Ik was gegrepen door de nieuwe zin of betekenisgeving die ontstaat door al die losse, bijna zinloze elementen samen te brengen op een nieuwe plaats en binnen een onverwachte context. Pop-up, in de oorspronkelijke betekenis van het woord?

Hoe dan ook, deze heerlijke constructie verdwijnt begin september. In de tussentijd ga ik er mij beslist enkele malen nestelen met een goed boek of een fijn gezelschap. Elke geïnteresseerde lezer van deze blog is hierbij uitgenodigd om mij even te vervoegen, ik bied je alvast een drankje naar keuze aan. 

Wanneer spreken we iets af? Graag tot binnenkort.

Waarom doet die meneer die foto's?

Gisteren mocht ik een fotoreportage maken op basisschool De Toermalijn in Halsteren (Bergen op Zoom). Dat mag ik wel eens meer doen en ik geniet daar intens van. 

Zo ga ik o.m. aan de slag in de klas van juf Hennie, kleuters van 4 tot 6 jaar. Ik focus op enkele spelende kinderen en hoor achter mijn rug twee jongetjes in gesprek. 

'Waarom doet die meneer dat, die foto's?'

 'Omdat die daar zin in heb.'

'Omdat die daar zin in heb.'

Meer is dat niet en meer moet dat niet zijn.

Voor een keer ontbreekt hier een foto. Ik maak een reeks foto's voor intern gebruik en uit respect voor de privacy van de kinderen publiceer ik uiteraard niets op dit internet.

En zoals mij meermaals overvalt, ben ik onder de indruk van de inzet, de bezieling en de vakbekwaamheid van juf Hennie. Net zoals die van vele van haar collega's die ik gisterenmiddag mocht ontmoeten.

Waarvoor een hele dikke merci.

Stappen voor overkappen

Stappen voor overkappen, hebben we gisteren (4 mei) gedaan, samen met enkele duizenden anderen. We waren er, volgens de organisatoren met 15.000. 

Inzet: het overkappen van de Antwerpse ring. Voor alle duidelijkheid niet het overkappen van het BAM-tracé, maar de keuze van Ringland, Ademloos en Stratengeneraal voor de 'bretellen'. Geen mega-verkeerswisselaars, verkeer van de stad weghouden én het doorgaand verkeer gescheiden houden van het lokaal verkeer.

Eén groot feest voor baby's, peuters en kleuters, jongeren, jonge ouders, in veel gevallen met oma en opa, kortom zowat alles tussen zeven dagen en ruim zeventig jaren. De kop van Park Spoor Noord helemaal vol. Wat een hoopvolle gebeurtenis. Voor de ouderen onder jullie; het kwam behoorlijk in de buurt van de anti-rakettenbetogingen van de jaren tachtig maar dan iets feestelijkers.

Dat feestelijke kende een fantastische bekroning met het optreden van de Broken Circle Breakdown-band. Johan Heldenbergh & Veerle Baetens en vijf topmuzikanten. Een muzikaal uurtje om alle batterijen op te laden.

En op 25 mei a.s. te stemmen op een partij die dit initiatief 100 % ondersteunt, verstandig kiezen dus. Waarom dit verstandig is? Dat vind je uitgebreid in andere media. Of op www.ringland.be 

Betonnen platen.

Betonnen platen om uw tuin, uw domein af te bakenen of uw privacy te beschermen. In mijn beleving een typisch verschijnsel van de jaren zestig. Ik vond als kind intrigerend hoe die betonnen platen rondom tuinen en huizen opdoken. Vele jaren later ontdekte ik dat ik die 'blik' a.h.w. deelde met Roger Raveel. De betonnen platen duiken in verschillende van zijn werken op. Een willekeurig voorbeeld, geplukt van het internet.

Her en der vind je ze nog. Bijvoorbeeld op het einde van het fietspad dat doorheen Het Rivierenhof in Deurne richting het Wijnegem Shoppingcentrum loopt. 

Betonnen platen verouderen in de loop van enkele decennia. De platen of de palen verzakken of verzwakken wat, het beton brokkelt beetje bij beetje af. Hier en daar groeit er een mooi stukje mos.

In de loop van de jaren zeventig, opnieuw volgens mijn feilbaar geheugen, doken dan de coniferen op. Die namen de rol van de betonnen platen over. Ontelbare huizen en tuinen verdwenen achter een nog hogere groeiende, groene muur. Net voor de betonnen muur van hierboven staat er langs hetzelfde fietspad een even representatief voorbeeld van de coniferen-cultuur.

Mijn verbazing was dan ook groot wanneer ik enkele dagen geleden, in dat zelfde Rivierenhof, een heel recente constructie met betonnen platen ontdek. En wel op de plaats van het verdwenen stadion van Tubantia Borgerhout.

Ik word er een beetje triest van. Niet om het verdwenen stadion, zo groot is mijn voetballiefde niet. Twintig, dertig jaar lang ben ik honderden keren, alleen, met mijn gezin of met een van de kinderen voorbij het stadion van 'den Tub' gewandeld of gefietst. Een stuk van het decor waar mijn kinderen opgroeiden is verdwenen.

Waarom werd er hier niet gekozen voor een groene oplossing? Het Rivierenhof zelf is en blijft een prachtig park, met het mooiste openluchttheater van ons land. De plomp verloren neergepote betonnen platen doen het park geen eer aan. Dit kon beter ...